Direct naar:
Reageren?
Praktische zaken
Wat gaan we doen?
Brainstormen
Eerste bijeenkomst 10 sep 2015
U kunt vragen en opmerkingen over Science Café Overvecht
per e-mail opsturen naar
We zijn van plan in het najaar van 2017 het
Mobiel Planetarium
van Museum & Sterrenwacht Sonnenborgh naar het ZIMIHC theater Stefanus
of een geschikte zaal in een Overvechtse basisschool
te halen en dat open te stellen voor bezoekers van Resto van Harte,
andere Overvechters (tegen een kleine vergoeding) en vooral
hogere klassen van een of meerdere basisscholen.
Het programma duurt dertig minuten en daarbij komt nog de tijd die
nodig is om in en uit de koepel te stappen (2 maal 5 minuten).
Op vrijdag 19 januari en vrijdag 9 februari 2018 komt het Mobiel Planetarium
naar het schoolcomplex aan de Nigerdreef/Ibisdreef in Overvecht.
De datum 16 januari is komen te vervallen.
We hebben
Leo Rasch
bereid gevonden de lezing over 3D-print techniek te geven. Hij heeft
jarenlange ervaring met een zelfgebouwd - en steeds verbeterde - 3D-printer
die hij ook zal demonstreren.
Harm Schoonhoven
wil - als dat lukt - een 2D-printer demonstreren die
cacoapasta kan spuiten, bij voorbeeld als decoratie op vanillevla.
http://www.restovanharte.nl/onze-restos/adressen/utrecht
Braziliëdreef 2
Lijn 6, halte Amazonedreef
Als je kijkt wat andere Science Cafés doen, dan bestaat het programma meestal
uit een lezing in twee delen met een pauze met muziek.
Met gelegenheid tot het stellen van vragen na de pauze.
| Onderwerp | Toelichting | Link |
|---|---|---|
| Aardgas in Groningen | Mijnbouw en gaswinning is in het verslag verder uitgewerkt: | http://www.sciencecafeovervecht.nl/verslag-2014-12-22.html#9.3 |
| Afval en recycling | Afvalscheiding, recycling en hergebruik. Export van afval naar derde wereld landen. Plastic-vervuiling van de wereldzeeën | http://www.nature.com/news/2004/040503/full/news040503-8.html |
| Antropoceen | De mens (Grieks: antropos) is nu de voornaamste geologische kracht. Veel processen zoals verandering van de loop van rivieren en het uitsterven van diersoorten gaan daardoor nu veel sneller - en anders - dan in geologische tijden. | http://nl.wikipedia.org/wiki/Antropoceen |
| Asbest, Wonderstof en Sluipmoordenaar | Als ergens een vlokje asbest gevonden wordt, breekt er paniek uit. Hoe gevaarlijk is asbest? Verschillende soorten asbest. Geschiedenis van asbest. Asbest als mineraal. | https://gewina-tggnwt.library.uu.nl/index.php/gewina-tggnwt/article/viewFile/776/781 |
| Astma | Astma is een ziekte die door onbekende oorzaak steeds vaker voorkomt. Daarbij zijn er grote verschillen bijvoorbeeeld tussen Indonesië en Nieuw-Zeeland. | http://nl.wikipedia.org/wiki/Astma |
| Barbie | De ontwikkeling van de Barbiepop die sinds 1959 door Mattel op de markt wordt gebracht is een afspiegeling van de (Amerikaanse) maatschappij. |
https://nl.wikipedia.org/wiki/Barbie_%28pop%29
https://en.wikipedia.org/wiki/Barbie |
| Big data en privacy | Big data en privacy is in het verslag verder uitgewerkt: | http://www.sciencecafeovervecht.nl/verslag-2014-12-22.html#9.4 |
| De 200 inch Hale Telescope en de Wet van Murphy | De bouw van de 5 meter telescoop op Mount Palomar heeft van 1928 tot 1948 geduurd. Daar zijn veel anekdotes over te vertellen. | http://nl.wikipedia.org/wiki/Haletelescoop |
| De geschiedenis van astronomische waarnemings instrumenten | Een zeer ruim onderwerp. Een keuze zou gemaakt moeten worden, b.v. beperking tot het leven van enkele belangrijke sterrenkundigen, zoals Johannes Hevel. | http://nl.wikipedia.org/wiki/Hevelius |
| De geschiedenis van glas | Glas is een zeer oud en belangrijk materiaal. Denk aan lenzen en spiegels, maar ook aan kunstvoorwerpen. | http://nl.wikipedia.org/wiki/Glas |
| De Hobbit | In 2004 werd op het Indonesische eiland Flores een 18000 jaar oud menselijk skelet gevonden van uitzondelijk kleine afmeting. Deze Homo floresiensis roept nog steeds allerlei vragen op. | http://www.nature.com/news/human-evolution-small-remains-still-pose-big-problems-1.16170 |
| De mijnbouw in de 16e eeuw | Uit de 16e eeuw zijn een aantal boeken overgeleverd over de techniek van de mijnbouw. |
http://nl.wikipedia.org/wiki/De_re_metallica
http://www.encyclopedia.com/topic/Vannoccio_Biringuccio.aspx |
| Mijnbouw en gaswinning is in het verslag verder uitgewerkt: | http://www.sciencecafeovervecht.nl/verslag-2014-12-22.html#9.3 | |
| Digitale televisie | Geschiedenis van analoge televisie vanaf 1911. Zwart/wit- en kleurentelevisie. Principes van digitale televisie. De laatste onrwikkelingen. |
http://www.bairdtelevision.com/swinton.html
http://mpeg.chiariglione.org/about |
| Dinosauriërs | Door opgravingen in Mongolië en Argentinië is de laatste tijd veel meer bekend geworden over de leefwijze van dinosauriërs. Ook zijn nieuwe soorten ontdekt en bewegingsstudies gemaakt. | http://nl.wikipedia.org/wiki/Dinosauri%C3%ABrs |
| Exploderende sterren en zwarte gaten | Zware sterren evolueren snel en eindigen met een ernorme supernovaexplosie. Daarbij wordt de kern samengedrukt tot een neutronenster (pulsar, massa als van de zon maar slechts 25 km groot) of bij sterren meer dan 30 keer zo zwaar als de zon zelfs tot een zwart gat waaruit zelfs geen licht meer kan ontsnappen. Superzware zwarte gaten zijn gevonden in de centra van melkwegstelsels. |
https://nl.wikipedia.org/wiki/Supernova
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zwart_gat |
| Fosfor economie | Fosfor is een belangrijk element in kunstmest. Hoewel in Marokko nog grote voorraden gewonnen kunnen worden, dreigt toch een tekort. | http://nl.wikipedia.org/wiki/Kunstmest |
| Gezondheid in Overvecht | Gezondheid in Overvecht is in het verslag verder uitgewerkt: | http://www.sciencecafeovervecht.nl/verslag-2014-12-22.html#9.2 |
| Global Positioning System | Er zijn drie satellietsystemen die radiosignalen uitzenden waarmee de positie van een ontvanger op aarde precies bepaald kan worden, GPS, GLONASS en Galileo |
https://nl.wikipedia.org/wiki/Global_positioning_system
https://nl.wikipedia.org/wiki/GLONASS https://nl.wikipedia.org/wiki/Galileo_%28navigatiesysteem%29 |
| Hersenonderzoek | Waarom raakt de een regelmatig de weg kwijt en verdwaalt de ander nooit? Modern hersenonderzoek kan hier antwoord op geven. Onderwerp van de Nobelprijs voor fysiologie van 2014, maar ook in Nederland wordt dit nu onderzocht. | http://www.joostwegman.com |
| Hoe groot is het heelal | De vraag hoe groot het heelal is, heeft geleerden al sinds de Griekse oudheid bezig gehouden. In 1838 kon Friedrich Wilhelm Bessel als eerste de afstand tot een ster nauwkeurig bepalen. Ideeën over de afmetingen van het heelal zij in de twintigste eeuw tot wasdom gekomen. | http://www.amazon.com/Parallax-The-Race-Measure-Cosmos/dp/0716737116 |
| Honingbijen en wilde bijen | Het houden van honingbijen in korven was al in de oudheid bekend en is o.a. beschreven door Plinius de Oudere (23-79 na Chr.). In Afrika lokken bijeneters, een insectenetende vogel, mensen naar bijennesten waar ze zelf niet bij kunnen. Bijen, er zij wel 20000 soorten, zijn onmisbaar voor de bestuiving van planten en (fruit)bomen. Bijen worden geplaagd door parasieten en landbouwgif. | http://www.bijenverenigingutrecht.nl |
| Bijen in de stad is in het verslag verder uitgewerkt: | http://www.sciencecafeovervecht.nl/verslag-2014-12-22.html#9.5 | |
| Impulsiviteit | Inhibitie verwijst naar het remmen of blokkeren van acties, bijvoorbeeld het vertragen van je pas in een drukke winkelstraat of stoppen voor een rood voetgangerslicht. In de recente literatuur worden twee vormen van inhibitie onderscheiden: proactieve inhibitie en reactieve inhibitie. Proactieve inhibitie is het remmen van acties in voorbereiding op (of ter voorkoming van) het blokkeren van een actie. Het vertragen van je pas in een drukke winkelstraat om een botsing met een andere voetganger te voorkomen is een voorbeeld van proactieve inhibitie. Reactieve inhibitie verwijst naar het blokkeren van acties. Stoppen voor een rood voetgangerslicht wanneer je de straat wilt oversteken is een voorbeeld van reactieve inhibitie. Het onderzoek naar de neurale mechanismen van proactieve en reactieve inhibitie is niet alleen relevant om te begrijpen hoe de mens controle uitoefent over zijn gedrag, maar is ook van belang om hersenaandoeningen beter te kunnen begrijpen. | http://dspace.library.uu.nl/bitstream/handle/1874/208646/zandbelt.pdf?sequence=3 |
| Italiaanse keuken | De basis van de Italiaanse keuken is gelegd door Bartolomeo Scappi (1500-1577), privé kok van Paus Pius V, een echte smulpaap. | http://www.coquinaria.nl/recepten/scappipasta.htm |
| Magnetars | Magnetars zijn sterren met een reusachtig magneetveld. De natuurkunde daarvan wijkt totaal af van wat we op aarde gewend zijn. | http://nl.wikipedia.org/wiki/Magnetar |
| Magnetisch veld van de Aarde | Het magnetisch veld van de Zon keert elke 11 jaar om. Dat gebeurt ook met het aardse magneetveld, alleen veel langzamer. Je kunt dat zien op de oceaanbodem. Op het ogenblijk neemt het veld af. Wat gebeurt er als het (tijdelijk) wegvalt? Is dat gevaarlijk? | http://www.geomag.bgs.ac.uk/education/reversals.html |
| Nieren | Zonder nieren kun je niet leven, wel met één nier of twee nieren die voor 50% werken. Wat is de fnctie van onze nieren, hoe werken ze en wat merk je als er iets mis is. | http://nl.wikipedia.org/wiki/Nier_%28biologie%29 |
| Paardekastanje | De laatste jaren zijn veel paardekastanjes geveld omdat ze ziek waren of de aangevallen van de paardenkastanjemineermot niet overleefden. | http://nl.wikipedia.org/wiki/Witte_paardenkastanje#Ziektes |
| Printen in 3D | 3D-printen is een betrekkelijk nieuwe en zeer flexiblele productiemethode. De toepassingen zijn lego, zowel in de hobby- en huis- tuin- en keukensfeer (het laatste ook letterlijk), als in de industie en medische wetenschap. Een life-demonstratie is mogelijk. |
http://www.hcc-ijssellanden.nl/3d-printen.html
http://www.3ders.org https://www.youtube.com/watch?v=BIFi8but3Vw http://www.bathsheba.com/math/klein/ |
| Psychologie | Werktitel: iedereen is emotioneel belast (en hoeft dit niet te blijven). | http://nl.linkedin.com/pub/janneke-luteyn/1b/476/404 |
| Publiekslezingen van Henny Lamers | Prof. Dr. Henny J.G.L.M. Lamers heeft wel 69 lezingen over sterrenkundige onderwerpen in de aanbieding. | http://www.hennylamers.nl/populaire-lezingen/titels-lezingen/ |
| Q-koorts | Q-koorts is een geitenziekte die echter ook voor mensen gevaarlijk is. Tussen 2007 en 2011 was er een kleine epidemie. De Nationale Ombudsman concludeerde dat de overheid daarbij tekort is geschoten. | http://nl.wikipedia.org/wiki/Q-koorts |
| Transcraniële magnetische stimulatie | Bij TMS worden de hersenen tijdelijk van buiten af met een magneetspoel gestimuleerd. TMS wordt gebruikt voor onderzoek naar hersenletsel en tegenwoordig ook voor behandeling van b.v. depressies. | http://www.neuralnavigator.com |
| Trinity | De Trinity-test op 16 juli 1945 was de eerste door mensen veroorzaakte kernexplosie en heeft enorme gevolgen gehad. | http://www.harmjschoonhoven.com/Trinity/index.html |
| Typografie | Goede typografie, de kunst van het vormgeven, zetten en drukken van tekst, valt niet op. Daarom is het goed eens te kijken hoe dat moet. | http://nl.wikipedia.org/wiki/Typografie |
| Vernieuwing in het techniekonderwijs | Vernieuwing in het techniekonderwijs is in het verslag verder uitgewerkt: | http://www.sciencecafeovervecht.nl/verslag-2014-12-22.html#9.1 |
| Virussen | Wat is het verschil tussen een virus en een bacterie? Waarom werken antibiotica niet tegen een virusinfectie? | http://nl.wikipedia.org/wiki/Virus_%28biologie%29 |
| Vleermuizen | Ook in Overvecht vliegen vleermuizen rond. Wanneer zijn de actief? Hoe herken je ze? Wat eten ze? Hoe werkt echolocatie? Vleermuizen en ziekten. | http://nl.wikipedia.org/wiki/Vleermuizen |
| Wetenschap in tien maal honderd woorden | Wetenschappelijk jargon is de grootste vijand van publiekscommunicatie. Roberto Trotta gebruikt in zijn boek "The Edge of the Sky" slechts de 1000 meest gangbare (Engelse) woorden. | http://www.capjournal.org/issues/16/16_05.pdf |
| Wetenschapsfraude | Bedrog en plagiaat bij het bedrijven van wetenschap halen de kranten. Er zijn ook gevallen waarin wetenschappers te goeder trouw fouten maken. Maar wetenschap heeft een groot zelfreiningend vermogen. |
https://nl.wikipedia.org/wiki/Diederik_Stapel
https://nl.wikipedia.org/wiki/N-straal https://nl.wikipedia.org/wiki/Wetenschappelijke_methode |
| Windenergie | Windturbines hebben voordelen, maar zeker ook nadelen. Hoe de balans doorslaat hangt erg af van de noodzaak het verbruik van fossiele brandstof te beperken. Wisslen we de afhankelijkheid van oliesjeiks in voor de afhankelikheid van chinese neodymiummijnen? | http://nl.wikipedia.org/wiki/Windturbine |
| Zeespiegelstijging | Er zijn twee oorzaken waardoor de zeespiegel op het ogenblik stijgt, uitzetting van zeewater door opwarming van het klimaat en toestroom van smeltwater van gletsjers en ijskappen. |
https://www.newscientistbeta.com/article/mg22630253-300-latest-numbers-show-at-least-5-metres-sea-level-rise-locked-in/
http://www.nature.com/ncomms/2014/140414/ncomms4635/full/ncomms4635.html http://www.deltacommissie.com/doc/2008-12-10%20publieksversie.pdf http://advances.sciencemag.org/content/1/8/e1500589.full-text.pdf |
| Zeldzame aarden | Toepassingen van de elementen die zeldzame aarden worden genoemd zijn de laatste jaren sterk toegenomen. De winning is op het ogenblik bijna geheel in Chinese handen. |
http://nl.wikipedia.org/wiki/Zeldzame_aarden
http://www.theaustralian.com.au/arts/review/keith-veronese-shines-a-light-on-world-of-rare-metals/story-fn9n8gph-1227209420128 |
| Zelfrijdende auto's | In Cafifornië rijden al zelfrijdende auto's van Google rond. In de nabije toekomst verwacht men daar veel van door het grotere comfort. Ze zouden een alternatief zijn voor openbaar vervoer en vervoer op afroep. Maar kunnen ze wel in alle weersomstandigheden rijden? Hoe zal de veiligheid ervaren worden? En wie is verantwoordelijk als er iets (in de software) misgaat? |
http://www.nature.com/news/autonomous-vehicles-no-drivers-required-1.16832
http://www.theregister.co.uk/2015/07/17/googles_robotic_cars_claim_first_victim_in_human_rearend_prang/ http://www.slate.com/articles/technology/technology/2014/10/google_self_driving_car_it_may_never_actually_happen.single.html |
| Zonneenergie | Op de daken van flats van Mitros in Overvecht ligt een zonne-energiepark van 8300 m², uniek voor Utrecht. Bij zonneenergie moeten we niet alleen denken aan zonnepanelen op het dak, maar ook aan grote zonnecollectoren zoals in Marokko gebouwd worden. | http://vanatotzonnepanelen.nl/18/05/2013/marokko-grootste-zonnepark/ |
| Uw suggestie | Doe bij Reageren? een suggestie. Kijk ook wat men elders doet. |
| Percentage | Onderwerp | noot |
|---|---|---|
| 10.06% | Gezondheid in Overvecht. | 1 |
| 6.17% | Printen in 3D, een zeer flexiblele productiemethode. | 2 |
| 5.84% | Zonneenergiecollectoren op de daken van Overvecht en in de Sahara. | |
| 4.55% | Vleermuizen. Ook in Overvecht vliegen vleermuizen rond. | |
| 4.22% | Het magnetisch veld van de Aarde. | |
| 3.90% | Psychologie, werktitel: "iedereen is emotioneel belast (en hoeft dit niet te blijven)". | 2 |
| 3.57% | Afvalscheiding, recycling en hergebruik. | |
| 3.57% | Bijen in de stad. | 2 |
| 3.57% | Hoe groot is het heelal? | 2 |
| 3.57% | Nieuw ontdekte Dinosauriër soorten en bewegingsstudies. | |
| 3.57% | Windenergie. Windturbines hebben voordelen, maar ook nadelen. | |
| 3.25% | Big data en privacy. | 2 |
| 3.25% | Goede typografie, de kunst van het vormgeven, zetten en drukken van tekst, valt niet op. Daarom is het goed daar naar te kijken. | 2 |
| 3.25% | Individuele verschillen in oriëntatievermogen en de neurologische achtergrond daarvan. | 2 |
| 3.25% | Wanneer rijden er auto's zonder bestuurder door Overvecht? | |
| 3.25% | Zeespiegelstijging. | |
| 2.27% | De Hobbit. Op het eiland Flores zijn menselijke skeletten gevonden van uitzonderlijk kleine afmeting. | |
| 2.27% | Zeldzame aarden, toepassingen van de metalen die zeldzame aarden worden genoemd zijn de laatste jaren sterk toegenomen. | 2 |
| 1.95% | De Italiaanse keuken volgens Bartolomeo Scappi (1500-1577). | 2 |
| 1.95% | De ontwikkeling van de Barbiepop sinds 1959 en de ontwikkeling van de (Amerikaanse) maatschappij. | 2 |
| 1.95% | Exploderende sterren en zwarte gaten. | 2 |
| 1.95% | Wat is het verschil tussen een virus en een bacterie? | |
| 1.62% | Vernieuwing in het techniekonderwijs. | |
| 1.30% | Binnenklimaat (asbest, vocht) en buitenklimaat (b.v. fijnstof). | |
| 1.30% | De Trinity-test op 16 juli 1945 was de eerste door mensen veroorzaakte kernexplosie. | 2 |
| 1.30% | De geschiedenis van glas van 1600 v. Chr. tot heden. | 2 |
| 1.30% | Global Positioning Systemen: GPS, GLONASS en Galileo. | |
| 1.30% | Het Antropoceen, de mens als voornaamste geologische kracht. | |
| 1.30% | Honingbijen en wilde bijen. | 2 |
| 1.30% | Magnetars, sterren met een reusachtig magneetveld. | 2 |
| 0.97% | Aardgaswinning, fracking en aardbevingen in Groningen. | |
| 0.65% | Astma is een ziekte met een onbekende oorzaak die sterk van land tot land verschilt. | |
| 0.65% | Cultureel/literair onderwerp | |
| 0.65% | Design en zorg | |
| 0.65% | Digitale en analoge televisie. | |
| 0.65% | Fijnstof in Overvecht/Utrecht oorzaak, gevolgen, aanpak | |
| 0.65% | Hypnotherapie | |
| 0.65% | Impulsiviteit, proactieve en reactieve inhibitie. | 2 |
| 0.65% | Nieren. Zonder nieren kun je niet leven, wel met één nier. | 2 |
| 0.65% | Omgevingspsychologie | |
| 0.65% | Overvecht als droom | |
| 0.65% | Wetenschap in tien maal honderd woorden - vereenvoudigd taalgebruik. |
| Onderwerp |
|---|
| Asbest, wonderstof en Sluipmoordenaar. |
| De bouw van de 5 meter Hale Telescoop tussen 1928 en 1948 op Mount Palomar en de Wet van Murphy. |
| De geschiedenis van astronomische waarnemingsinstrumenten. |
| Over de mijnbouwtechniek in de 16e eeuw. |
| Fosfor economie, essentieel voor de landbouw. |
| De Paardekastanje en de Paardenkastanjemineermot. |
| Publiekslezingen van Henny Lamers over sterrenkundige onderwerpen. |
| Q-koorts, een geitenziekte die ook voor mensen gevaarlijk is. |
| Plaats | gegevens voor 2014 | |
|---|---|---|
| Almere | ||
| Website | http://www.plusbibliotheekflevoland.nl/kenniscafe | |
| Organisatievorm | Plusbibliotheek Flevoland i.s.m. Windesheim Flevoland en de Open Universiteit; aktief sinds apr 2010 | |
| Onderwerpen | Taal; Waterhuishouding; Data mining; Gedragsstoornissen; Forensisch onderzoek; Energie; E-Health; Slaap | |
|
Amsterdam
De Balie |
||
| Website | http://www.debalie.nl/home/ | |
| Organisatievorm | Grote Zaal, Salon en Filmzaal. dagelijks. | |
| Onderwerpen | september: KennisCafé: het Winddebat | |
|
Amsterdam
De rode Hoed |
||
| Website | http://www.rodehoed.nl/nl/ | |
| Organisatievorm | dagelijks. | |
| Onderwerpen | september: Van goed naar excellent onderwijs | |
|
Amsterdam
De Waag |
||
| Website | http://waag.org/nl | |
| Organisatievorm | Zaalverhuur de Waag; broedplaats voor sociale innovatie | |
| Onderwerpen | geen science cafe als zodanig. | |
|
Apeldoorn
Orpheus |
||
| Website | http://www.orpheus.nl/programma/Theatercollege/ | |
| Organisatievorm | Theater & Congres Orpheus | |
| Onderwerpen | Komisch College met mystery guest, Professoren op het Podium (2017) | |
| Deventer | ||
| Website | http://www.sciencecafedeventer.nl/ | |
| Organisatievorm | Science cafe Deventer sinds begin 2008 | |
| Onderwerpen | Beelden van het paradijs in de islam; kunstnier; Mediacratie? Over de relatie tussen politiek en media in Nederland; Archeologie op de zeebodem; 'Fijnstof bestaat niet'; De Oerknal: Hoe ging het universum aan? | |
| Ede | ||
| Website |
http://astraalteria.nl/blog/?p=364 https://www.youtube.com/watch?v=wQhmIRA32uY |
|
| Organisatievorm | nieuw initiatief van Sterrenvereniging Astra Alteria | |
| Onderwerpen | Mysteries in ons heelal door Prof Henny J.G.L.M. Lamers | |
| Eindhoven | ||
| Website | http://www.studiumgenerale-eindhoven.nl/nl/ | |
| Organisatievorm | studium generale TU Eindhoven | |
| Onderwerpen | Why we can't create life; Cyberoorlog; Playing war | |
| Enschede | ||
| Website | http://sciencecafeenschede.nl/ | |
| Organisatievorm | sinds 2008; coproductie Studium Generale TU Twente http://www.utwente.nl/gw/sg/ | |
| Onderwerpen | forensische antropologie; evolutietheorie; mens en robot; over Richard Buckminster Fuller; kijken door matglas; cholesterol | |
| Groningen | ||
| Website | http://sggroningen.nl/ | |
| Organisatievorm | Studium Generale RU Groningen, Kenniscafe Groningen | |
| Onderwerpen | Oostvaardersplassen: Wildernis of Wildernix?; big data | |
| Groningen | ||
| Website | Kapteyn Mobiele Planetarium | |
| Organisatievorm | Publieksactiviteiten op het Kapteyn Instituut | |
| Onderwerpen | Bekijk de planeten rond onze zon van dichtbij: Mars, Jupiter en het verre Pluto. Maak een reis van de verste sterren naar het centrum van onze Melkweg. Verbaas je over de meest bijzondere spiraal- en ellipsvormen van andere melkwegstelsels. En ontdek het mysterie van de allesverslindende Zwarte Gaten. | |
| (inter)nationaal | ||
| Website | http://www.iyl2015.nl/ | |
| Organisatievorm | UNESCO, International Year of Light 2015, Website <a href="http://www.light2015.org" target="_blank">http://www.light2015.org </a> | |
| IYL2015 is a global initiative adopted by the United Nations to raise awareness of how optical technologies promote sustainable development and provide solutions to worldwide challenges in energy, education, agriculture, communications and health. | ||
| Leiden | ||
| Website | http://sciencecafeleiden.nl/ | |
| Organisatievorm | Science Café Leiden is een stichting zonder winstoogmerk | |
| Onderwerpen | Kantelpunten in ecosystemen.; Turkije tussen Osmaans verleden en Europese toekomst of andersom?; De T-Rex!; Plastics are forever; Slechthorend of doof: de techniek helpt; Stemmen van Afrika; Cybersecurity; Transhumanisme; Leren en automatiseren | |
| Maastricht | ||
| Website | http://www.sg.unimaas.nl/ | |
| Organisatievorm | Maastricht University Studium Generale | |
| Onderwerpen | cybersecurity; echtscheiding; politics and Religion; Nederlands-Limburg en Belgisch-Limburg; We worden heel oud en dat is niet erg; Cognitie van mens en mensaap; Belgium in the First World War; Darmbacteriën; What is BioDesign?; Liefde, leed en loyaliteit | |
| Nijmegen | ||
| Website | http://www.sciencecafenijmegen.nl | |
| Organisatievorm | Stichting Science Café Nijmegen opgericht september 2004 | |
| Onderwerpen | Witte Stof en Gliacellen; Breindoping; BIG DATA; Fijnstof tot nadenken; Robots | |
| Rotterdam | ||
| Website | http://www.science4you.nl/wetenschapscafe/index.php | |
| Organisatievorm | Erasmus Universiteit; sinds 2004; eerste wetenschapscafé in Nederland | |
| Onderwerpen | Pijn sluit niemand uit!; TBS - Veroordeeld tot vooroordeel; Dementie - Wat brengt de toekomst?; Leerproblemen en Epilepsie; H5N1 vogelgriepvirus; De toekomst van uw pensioen; Kankerbehandeling op maat; Het Einde der Tijden | |
| Tilburg | ||
| Website | http://www.sciencecafetilburg.nl/ | |
| Organisatievorm | Science Café Tilburg is een stichting zonder winstoogmerk | |
| Onderwerpen | De wiskunstenaar; André Kuipers; Het Higgs-deeltje | |
| Utrecht | ||
| Website | http://www.sg.uu.nl/sciencecafe/ | |
| Organisatievorm | Science Café Utrecht georganiseerd door Studium Generale van de Universiteit Utrecht | |
| Onderwerpen | vriendschap;hersenweefsel van psychiatrische patiënten; rechterlijke beslissingen; stemwijzers; architectuur van de stad; privacydebat; betekenis van de EU; Eerste Wereldoorlog; het nieuwe medialandschap; duurzaamheid op maat; verbindingen in het brein | |
| Utrecht | ||
| Website | http://www.hetwildewesten.nl | |
| Organisatievorm | Het wilde weten (Utrecht) georganiseerd door de stichting Het Wilde Westen, entree EUR 5,- per persoon, 22,50 voor 5 lezingen. | |
| Onderwerpen | Europa, beste buur of boeman?;Fit worden en blijven | |
| Utrecht | ||
| Website | http://www.sonnenborgh.nl | |
| Organisatievorm | Stichting Sonnenborgh - Museum & sterrenwacht | |
| Onderwerpen | Rondleidingen, onderwijsaanbod, tentoonstellingen en meer. | |
| Wageningen | ||
| Website | http://sciencecafewageningen.nl/ | |
| Organisatievorm | Science Café Wageningen is an initiative of Wageningen UR employees and students; funky music and a drink (beer) | |
| Onderwerpen | microbiome; science of mindfulness; To bee or not to bee?; Quantum computers | |
| Zeist | ||
| Website | http://www.sciencecafezeist.nl/ | |
| Organisatievorm | gelieerd aan Rotary Nederland, entree EUR 5,- per persoon | |
| Onderwerpen | Apen apen apen na?; Over de smaak van kaas; Grensland de Oekraïne; De ontdekking van het Higgs-deeltje; Het paradigma van de zorg: ego- of eco-systeem? |
| Proefje | Beschrijving | Voordelen | Nadelen | Doen? |
|---|---|---|---|---|
| Afbuiging waterstaal | electrostatische afbuiging waterstaal uit Mariotte fles | materiaal voorhanden | geen | ja |
| Afstand meten | meten met sextant of geodetische cirkel | wiskundige berekeing met awk | niet getest | Buurtcamping |
| Airlift | waterpomp zonder kleppen met luchtbellen | eenvoudig te maken | kans op spetters | ? |
| Aluinkristallen | aluinkristallen laten groeien door afkoeling | uitbreidbaar tot andere kristallen | gaat langzaam | nee |
| Avocado | pit laten ontkiemen | mooie plant | duur 3 maanden | nee |
| Ballonschieten | feestballon met zwarte stip, Class IIIB laser | speclaculair, knaleffect | veiligheidsmaatgelen nodig | onder voorwaarden |
| Barometer | minstens 12 meter lange vertikale slang gevuld (pomp!) met zonnebloemolie | zelf te maken | hoogte meerdere verdiepingen, aflezen geduende een week | in flat |
| Blauwdruk | fotografische afdruk zonder donkere kamer | geen doka | gebruik giftige stoffen, UV- of zonlicht nodig, chemisch afval | nee |
| Caféwall illusie | optische illusie | met software kunnen de parameters gevarieerd worden | beamer of groot display nodig | ja |
| Chemische proefjes | koperverbindingen | kleurrijk | giftge stoffen, chemisch afval | nee |
| Chromatografie | inkt van een zwarte viltstift bestaat uit verschillende kleuren | eenvoudig, hands-on | moet goed uitgezocht / voorbereid worden | ? |
| Coanda-effect | waterstraal plakt aan bolle kant van dienblad | eenvoudig | stromend water nodig | ja |
| Electrolyse van citroenzuur | H2 en O2 gas | waterstof opvangen onder water voor ballon | 40A voeding beschikbaar | ja |
| Electrolyse van keukenzoutoplossing | H2 en Cl2 gas | zuiver waterstofgas in gashouder | Cl2 moet gewassen worden | nee |
| Electrolyse van sodaoplossing | H2 en CO2 gas | voor dubbelkoolzure soda, waterstofvlam | 40A voeding beschikbaar | ja |
| Electromagneten | primitieve electromotor, huppelende spiraal van Roget | eenvoudig te realiseren | geen | ja |
| Electrostatische bel | wrijvingselectriciteit | opstelling beschikbaar, hands-on | geen | ja |
| Fluxgate magnetometer | magneetveld meten met 2 ferrietstaven en 3 spoelen | werkend voorbeeld beschikbaar | veel uit te leggen | ? |
| Fotografie | zwart wit ontwikkelen/afdrukken | leerzaam | donkere ruimte en doka-lamp vereist, chemisch afval | nee |
| Gadolinium | Gd heeft een Curietemperatuur van 20 °C | demofilm en opstelling beschikbaar, hand on | bij voorkeur in winter | ja |
| Gekoppelde oscillatoren | knipperende LEDs en lichtgevoelige weerstanden | hands-on | 4 doosjes zijn nog niet klaar | nog niet |
| Gigantische zeepbellen | 60 cm diameter zeepbellen blazen met ventilator | ook voor jonge kinderen | vloer wordt nat, kan niet buiten in de wind | ? |
| Glasblazen met een kaars | glasdraden en druppels maken | leuk om te zien | goede ventilatie nodig, luchtpomp | nee |
| Gomdruk | "foto" ontwikkelen in warm water | ontwikkelen bij daglicht | nauwkeurige temperatuur controle nodig, chemisch afval | ? |
| Gyroscoop | gyroscopisch effect, aantonen aardrotatie | hopelijk beter dan Foucaultslinger | gyroscoop aanschaffen of maken | indien beschikbaar |
| Hydraulische rampomp | water oppompen met water | YouTube filmpjes beschikbaar | demo model zou gebouwd moeten worden | ja |
| IJslands spaat | dubbelbrekend kristal, proef met gepolariseerd licht | diverse stukken beschikbaar | ziet er niet dynamisch uit | ja |
| Knalgas | electrolyse van water in schuim | specaculair | veilgheid | nee |
| Koken onder vacuum | lucht wegpompen boven warm water met hand pomp | pompje beschikbaar | hands-on, maar kost moeite | ja |
| Kristallen en mineralen | diverse voorbeelden en kogeltjes model | voorhanden | uitleg en toezicht nodig | ja |
| Kristallisatie natriumthiosulfaat | kristalkiem toevoegen aan onderkoelde smelt | mooie demo, hands-on | herhaling met tussenposen | ja |
| Lenzen, Hollandse kijker | zelf kijker samenstellen en uitproberen | voldoende lenzen beschikbaar | uitgebreide instructie nodig | ? |
| Lichtgeleiding | lichtbundel in waterstraal en door glas / perspex vezel | hands-on, iets me naar huis geven? | opstelling en glasvezel nodig | ja |
| Life op een bol | computervisualisatie van Game of Life | fascinerend om te zien, mogelijkheid tot imteractie | computer met OpeCv of X11 nodig | ? |
| Maan, sterren, planeten | bekijken met kleine telescoop of telelens | instructief voor stadskinderen | kan alleen 's avonds bij helder weer | nee |
| Magneten | afstoten en aantrekken | spelelement | uitleg/begeleiding nodig | ? |
| Magnetiseren van spijkers | (de)magnetiseren met electromagneet, door klap met hamer of door wrijven langs magneet | resultaat kan mee naar huis genomen worden | aanschaf spijkers | ja |
| Marx generator | hoogspanning opwekken | spectaculair, simpel maar nog niet gebouwd | niet geschikt voor kinderen | nee |
| Meteorieten en tektieken | diverse ijzermeteorieten, steenmeteorieten en tektieten | voorhanden, hands-on, toezicht nodig | geen | ja |
| Microscoop | gevonden voorwerpen bekijken met stereomicroscoop | Leitz stereo microscoop beschikbaar | geen | ? |
| Microscopisch leven | algen/slootwater onder ongekeerde microscoop | geïmpoviseerde microscoop is beschikbaar | geen | ? |
| Mosterdzaad | zaadkorrels laten ontkiemen | te verdelen in minipotjes, mee naar huis geven | duur 2 weken | nee |
| Nature review | toelichting op een recent artikel in het tijdschrift Nature | abonnement beschikbaar ook digitaal | voor voorbereiding, mogelijk copyright probleem | ? |
| Optische illusies | Er zijn een paar heel sterke optische illusies die met papier en karton te demonstreren zijn. | verrassend | geen | ja |
| Oscilloscoop | laat geluidstrillingen (stem, fluiten) zien | geeft inzicht in geluid, hands-on | instrument nodig (is beschikbaar, voorzichtig vervoeren) | ? |
| Peltier effect | ijs maken met open mini koelmachine | opstelling beschikbaar | kan warm lopen | ? |
| Pentacube puzzle | bouwen kubus met 25 blokjes | lijkt gemakkeliik, is moeilijk | geen | ja |
| pH | rode kool als pH indicator voor citroensap, sodawater | aanvulling op andere chemische proefjes | beperkt houdbaar | ja |
| Polarisatie | mica en suikeroplossing tussen gekruisde polaroids | onverwachte kleuren | geen, demo-polaroid meegeven? | ja |
| Projectielens | vergroten, verkleinen | slechts lamp, dia, scherm en 1 lens (of meer) nodig | minstens instructie plaat nodig | ? |
| Reeksen (rekenkundige rij) | wat is 1+2+3+ ... +99+100? wiskundig trucje van Carl Friedrich Gauss | echte wiskunde, ontdekt door Gauss als kind | schoolbord nodig | ? |
| Schattingen | Laat het publiek twee keer schatten hoeveel kleingeld alle aanwezigen samen op zak hebben. Eerst in 15 seconden, dan in 90 seconden. | Merk dat 15% de tweede schatting niet wil maken. | volwassen publiek | ja |
| Schlieren projectie | optische truc om bv oplossend suiker klontje te laten zien | opstelling voorhanden | stabiele lange tafel nodig | ja |
| Schokgolf in de gootsteen | uitwaaierende waterstraal is alleen in het centrum sneller dan de oppervlaktegolf | eenvoudig. In de zonnecorona gebeurt iets dergelijks, maar dan omgekeerd | stromend water nodig | ja |
| Sextant | hoeken en afstanden meten met een sextant. Hoe hoog is die boom? | scheeps sextant beschikbaar, zowel binnen als buiten | geen | ja |
| Slingerproef | Hang een bol van enkele kilos aan een staaldraad op. Trek hem tot voor je neus en laat los. Volgens Newton raakt hij als hij terugslingert je neus niet. | Demonstreert vertrouwen in de natuurwetten. | geen | ja |
| Solderen | solderen van koperdraad knutsel | technische vaardigheid | individuele begeleiding nodig | nee |
| Sorteren van getallen | dansvoorstelling | YouTube filmpjes van Sapientia University beschikbaar | vereist zeer veel voorbereidingstijd als je het zelf wil (laten) doen | ja |
| Stenen en mineralen | diverse voorbeelden en model | unieke materialen voorhanden | niet voor onoverzichtelijke groepen | nee |
| Tesla coil | opwekken van hoogspanning | spectaculaire vonken, klein en groot (antiek) demo model beschikbaar | gevaarlijk | ja |
| Thermoelectrische generator | LED lamp brandt op warm water | opstelling beschikbaar, hands-on | water 60°C nodig | ja |
| Triboluminiscentie | suiker geeft bij breken licht | bijzonder om te zien | kan alleen thuis 's nachts in het donker | instructie? |
| V1.5 | ketting reactie, vlam 1 tot 2 meter hoog | spectaculair voor feestelijke gelegenheden | strikte discipline nodig, buiten uit voeren zonder wind | ? |
| van de Graaf generator | hoogspanning opwekken | zeer spectaculair, als het werkt | niet geschikt voor kinderen | ? |
| van Leeuwenhoek microscoop | replica, vergroot 120x | beperkt aantal replica's beschikbaar | niet gratis uitdelen | ja |
| Vetvlekfotometer | met een papiertje met een vetvlek (kaasvet) is een heel nauwkeurige fotometer te maken | optisch proefje | gedimt zaallicht nodig | ja |
| Wasserinfluenzmachine | eletriseermachine op waterkracht volgens Lord Kelvin | opstelling beschikbaar | niet aanraken | ja |
| Waterslag | gedrag van water in buis met lucht en in geëvacueerde buis | hands-on | moet gemaakt worden | ja |
| Wekker in vacuum | Een wekker die in vacuum af gaat hoor je niet. Gebruik waterdamp in plaats van vacuum | warmte en geluid | geluid in fles met lucht is te zacht | nee |
| Zandlopers maken | maak een zandloper van 2 flessen, een ring en schoon zand | de formule voor de zandloper-tijd is bekend | geen | ja |
| Zonnecel met Cu2O | primitieve zonnecel uitgevonden in 1839 door Edmond Becquerel | ter plaatse te maken | niet aantrekkelijk voor kinderen | ja |
| Zonnevlekken | projectie zonsbeeld | leerzaam | afh. weer en zonneaktiviteit | reserve? |
| Zoopraxiscoop | De zoopraxiscoop kan beschouwd worden als de eerste filmprojector. | ook zelf te maken | beperkte mogelijkheden | ja |
| Zout indampen | zelf kristallen maken | thuis doen | duurt enkele dagen | instructie is beschikbaar |
| Zwevende kogel | stalen kogel zweeft onder electromagneet | goede demo, opstelling beschikbaar, hands-on | kogeltje kan zoek raken | ja |